LU SCARPARU TE LU TIAULU di Franco Candido

Cap. XIV (Parte D)

QUANNU MESCIU GIUANNE SE NE CIU ALLU NFIERNU

  • Ce hai tittu? – li dimmannàu Mesciu Giuanne. – Nu aggiu ntisu bonu! – e ntorna ne li tese n’auru corpu senza mancu spetta la risposta. – Tatapaaannn! – sunara stafiate tutte e ddoi le corne ca ìane ricevutu lu corpu te taula giustu a mienzu alla frunte.

  • Ahi! Ahi! Porcu timoniu! Ma tie sta me tai! Sta me manchi te rispettu! Mo’ iti ce te fazzu mo’ ci me lassi!

  • Te lassu? E percé t’aggiu lassare? Nu stai bonu taccatu a stu craottu? Nah! Pigliate stu corpu te taula! Ntuuunnn! – se ntise. – E pigliate stauru! Batapaaannn! – se ntise ntorna. – E nah! Iti se te piace stu cauce! E iti stu scaffune!

  • Ahhh! Ahiiiii! Ahiiiii! Disgraziatu! Sta me cciti! Lassame stare! Se me lassi te cciu chieu! Te spezzu! Te sfracellu! Te lassu cocire intra lu focu ìu per mille anni! – lu capu te li tiauli sta piglià tanti corpi te mazza ca nu sapìa cchiui ce dicìa. Nu picchi lu prià cu nu li tecia e nu picchi lu minaccià ca lu scunfunna. Mesciu Giuanne se la ritìa ca sapìa ca Luciferu ìa ccappatu an curtu e ne putìa fare ce bulìa.

  • Ah, fessa! Se te lassu, me cciti? E allora te cciu prima chieu! Nah, pigliate stu corpu te mazza an frunte e pigliate stauru intra le ricche. Ogliu propriu sacciu comu te sienti tie quannu le buschi. Dimme comu te sape stu scaffune? E stauru comu l’hai ntisu?

  • Cciaaafff! Stuuunn! Paaahhh! – se sintìa te retu allu purtune. – Ahhh! Ahiiiii! Ahiiiii! Basta! Basta!

  • Minchia, comu sta te lu cumbina! – tisse Setteranfe.

  • Ne l’emmu titta nui! – fice Asterutte. – Satanassu ha ccappatu propriu an curtu! A nui ne l’ha date a ddhrai, ma iddhru comu sta le piglia a quai! – E a Mefistofele li scappàu puru te ritire quannu tisse: – A nui ne ticìa ca simu debuli e ca nu mbalimu, ca simu la vergogna te lu nfiernu. E iddhru? Ce figura sta face moi? Eh, lu fessa! Se le merita!

  • Sta bu sentu! Sta sentu tuttu quiddhru ca ticiti! – critàu Luciferu chiangennu comu nu cuagnone. – Ma nu bu preoccupati ca appena me llibberu bu sistemu!

  • Batapaaannn! – se ntise ancora. – Batapaaannn! Ahiiiii! Ahiiiii! – li corpi te mazza cìane e binìane su ddhra capu te crapune.

  • Chiutamulu! – critàu Setteranfe. – Tiramulu pe’ pieti, se no quannu li ene la fatta se la scunta e ne scuncigna.

  • Tiramunnelu! Sbricamune! – rispuse Asterutte e ncignàu li tira li pieti.

Satanassu stìa icinu li ennia n’attaccu te core. Mesciu Giuanne lu struncuniscià te na parte e ddhr’auri tiauli, tirannulu pe’ piedi, rischiàne ne li scoddhrane la capu te l’aura parte te lu purtune. Chinu te sangu, unchiatu te ozzi, la capu menza scuddhrata, le corne spezzettate a quattru stozze spizzutate, Luciferu nu parìa cchiui lu capu cchiù timutu te lu regnu te lu suttafunnu. Chiuttostu era nu tialicchiu ca cercà pietà, ma ceddhri ne la tia. Mesciu Giuanne li tirà corpi te taula a ddhru cappà cappà te na parte e ddhr’auri timoni lu tiràne pe’ piedi te l’aura, ca nu capìane filu ce dicìa lu patrunu loru.

  • Basta! Bastaaa! – chiangìa Luciferu. – Lassatime stare! Lassatime stare tuttiii! – ma ceddhri capìa ormai ce bulìa cu dica, ca le parole li issìane a sillabe te ddhri musi struppiati e unchiati pe’ le tante mazzate ca ìane ute. Li tiauli lu sintìane rungulare e de cchiui li tiràne li pieti.

  • Sta lu ccite! Sta lu ccite! Tirati! Tirati cchiui ca putiti!

  • Ahi! Ahi! Porcu tiaulu! Sta me squaiati! Lassatime stare!

Mesciu Giuanne sta lu cunzà pe’ le feste e pe’ le utticiàne.

  • Nu mbulì me futti l’anima? Nu mbulì me spezzi? Nah, ca me spezzi! Nu m’ìi sfracellare? Nah, stu sfracellu! Nu mbulì me coci intra lu focu ìu per mille anni! Nah, stu focu! Mo’ te sistemu chieu prima me le tai tie! Mo’ me ne bbinchiu prima chieu le manu! Nah, pigliate quistu! E pigliate puru stauru!

  • Pietà! Basta! Lassame cire!

  • E percène t’aggiu lassare cire? Ca tie oi me tieni allu nfiernu pe’ sempre! Mo’ ca m’hai cappatu, crepa e scatta an pace! Mo’ te fazzu chieu le scarpe pe’ ddhri specie te zocculi ca tieni!

  • None! None, nu te ogliu allu nfiernu! Te lassu cire addhrunca oi! Mai sia te tegnu a quai!

Quannu ntise ‘ste parole, Mesciu Giuanne se fermàu cu la mazza azzata sulla capu te lu poru tiaulicchiu.

  • Ce hai tittu? Aggiu capitu bonu? Hai tittu pe’ casu ca me lassi cire a ddhru ogliu?

  • Sine! – rispuse Luciferu nfannisciannu, trimulannu, sutta la mazza ca minaccià li setta n’auru corpu. – Hai capitu bonu! Nu sulu te lassu cire a ddhrunca oi, ma te condannu cu nu pozzi mai cchiui trasire allu nfiernu pe’ nuddhru motivu. Anzi, cu nu te mancu bicini alla trasuta chiù larga te lu regnu miu.

  • Ah, moi te conzi! Allora, sai ce facimu, firmame lu contrattu ca nu aggiu mai trasire allu nfiernu pe’ l’eternità.

  • Sine! Sine! Firmu ce boi! E ci te ole a quai? Aune ragione ddhri pori tiauli ca te mannai te futtane l’anima! Bona l’ha sciuta ca se n’ane turnati sulamente struncuniciati. E ce sorta te anima ca sinti tie? E me chiamane a mie “lu bestia”. E tie ce sinti, allora?

  • Beh, va bene! Moi ca hai firmatu, te lassù libberu , però, ricordate ca se te nnechi la parola, tornu e te tau l’aure! – tisse Mesciu Giuanne minannu la mazza an terra.

  • Nooohhh! – critàu Luciferu terrorizzatu. – Te oci annanzi e pe’ l’eternità, ordinu cu bessa scrittu, a focu ìu, sullu purtune principale te lu nfiernu, ste parole: “Sia maletettu Mesciu Giuanne pe’ sempre e li sia vietatu l’accessu agli inferi te moi a l’eternità!” – Poi, ci pinsàu bonu e disse puru cu na uce te tronu: – Anzi, sia scrittu puru: “Cu nu pozza mai luciscire pe’ ci apre la porta te lu nfiernu a Mesciu Giuanne e sia stramaletettu pe’ tutti li anni a binire, percé ole dicire ca ci nu mbole male a iddhru, ole male a mie e perciò lu cundannu cu spunna insieme a iddhru, a ddhru furmine ole, tranne ca allu nfiernu!

(continua crai o nu giurnu te quisti quai)

LU SCARPARU TE LU TIAULU di Franco Candido

Cap. XIV (Parte C)

QUANNU MESCIU GIUANNE SE NE SCIU ALLU NFIERNU

Luciferu stìa a ddoi a ddoi cu li tecia nu muccatienti, giustu li fazza capire comu s’ìa cumpurtare, ca praticamente sta li facìa capire ca era nu cacasutta; poi, nci pinsàu nu picchi e rispuse.

  • Sarai ca tici bonu! Tantu ce ne custa cu li tamu n’occhiata, prima lu ndilissamu! Però, nu te poi nfacciare tie! Chieu suntu lu re te lu nfiernu e ceddhri ha dire ca m’aggiu mpauratu me nfaccciu te nu crattaru cu spiu n’anima. Me nfacciu chieu!

Mefistofele, Setteranfe e Asterutte lu scusigliara.

  • None, Maestà! Nu te nfacciare ca tie nu sai filu cu ci hai a ce fare! Pensaroth tice bonu. Fane cu spia iddhru ca casu mai ne le tae a iddhru e none a tie.

  • Citti, cacaroni! Ui nu iti parlare propriu ca an Paratisu ancora sta se la ritune pe’ le mazzate ca bu ha date st’anima te quattru sordi. Aggiu decisu cu bau chieu cu bu dimostru comu s’ha cumpurtare nu timoniu te prima classe. Gliatibu te nanzi!

Setteranfe tisse an menza uce all’auri ddo’ timoni:

  • Eh, lu fessa! Nu mbole ne senta? E vuol dire ca nui l’imu buscate sulla terra e iddhru mo’ le busca a quai!

Ma Luciferu nu lu ntise, ordinàu se spostane tutti e se mpuzzàu a culu all’aria sutta la parte cchiù bascia te lu purtune, addhrai ca nc’era lu crattaru.

  • Pruuuhhh! – li fice lu panaru, pe’ lu sforzu, ca nu bera cchiui tantu erde e quannu stìa stizzatu suffrìa te mbrugliamenti te panza. – La posizione! – Critàu, sintennu ca quarche tiaulu s’ìa misu a ritire te scusi. Li cuardàu tutti storti e a n’attimu ceddhri cchiui rifiatàu.

  • Ci sinti? – dimmannàu appena se nfacciàu e bissìu prima cu le corne e poi cu ddhra capu te crapune cu tantu te mustazzi e te beccu niuru e nturtigliatu. – Nu te mpauri cu te presenti longu longu te nanzi allu timoniu cranne?

  • Stau quai cu onoru lu pattu ca firmai e me chiamu Mesciu Giuanne! – rispuse lu scarparu senza paura. Mentre ticìa cussì, però, l’anima soa tinìa a na manu la tanaglia e all’aura manu lu martieddhru, ma siccomu a mucca s’ìa misi li quattru chioi, ca la Maria l’ìa misi intra lu chiautu, le parole ca tisse nu se capera bone e lu caputiaulu, se nficcàu megliu intra lu crattaru, ca le ricchie l’ìane rimaste menze te intra e menze te fore, e li parse ca nu ìa capitu bonu an posta.

  • Ce hai tittu? Ci sinti? – dimmannau ntorna Luciferu cacciannu tutta la capu fore te lu purtune. Mesciu Giuanne, senza perda tiempu, li zziccàu ddhri mustazzi tosti tosti cu la tanaglia, li mbrugliau intra nu chiou e – Ntu! Ntu! – ne li nchiuau an facce allu purtune cu ddo’ botte leste leste te martieddhru.

  • Uhé! Ce furmine sta faci? – li critàu lu caputiaulu ca se truau taccatu a n’attimu, senza mancu se ne ccorga. Iddhru mancu se preoccupàu rispunna e, senza perda tiempu, li zziccau cu la tanaglia l’auri mustazzi, te l’aura parte te la capu te crapune, e – Ntu! Ntu! – li nchiuau puru quiddhri an facce allu purtune cu ddo’ auri corpi te martieddhru. Poi, nu cuntentu, li taccàu megliu cu l’auri ddo’ chioi ca l’iane rimasti e li nchiuau la capu, ferma ferma, te fore allu crattaru.

  • Uhé! A tie sta dicu! Ce sta me faci? – fice lu capu timoniu critannu cu ddhra auce te tronu ca tinìa.

  • Eh! Eh! Mo’ te ccorgi ce sta te fazzu fessa miu! – li rispuse lu Mesciu ritennu e mentre li ticìa cussine li mpizzàu nu cauce intra le corne cu li fazza capire a ce sorta te craottu ìa ciù nfilata la capu.

  • Ahiiiii! Ahi! – critàu Luciferu ca nu se spittà filu ddhra mancanza te rispettu e cercàu se n’essa te lu crattaru, ma la capu stìa fermata cu quattru chioi belli tosti e nu se ne putìa issire senza nci lassa li mustazzi e le corne. Ddhr’auri tiauli ca stìane te la parte te lu purtune ca stìa intra lu nfiernu, ntisira lu patrunu loru critare e lu pigliara pe’ pieti cu ne lu possane fare issire te ddhra situazione.

  • Ahi! Ahiiiii! Ce sta faciti? Tisgraziati! Se me n’essu te qua intra bu fazzu niuri! Fermiiiii! – li critàu iddhru ca sta ne li scuddhràne la capu.

  • Nu te perdire an chiacchiere! – li tisse Mesciu Giuanne intra ddhre ricche ca ìa zzicate cu le tanaglie e sta ne le llargà quante a quiddhre te nu lefante. – Tie m’hai dire ci sinti e percé t’hai nfacciatu te lu crattaru. Ce boi te mie?

  • Comu ce bogliu? Tie trasi a casa mia e suntu chieu ca t’aggiu dire ce bogliu? Chieu suntu Luciferu, lu patrunu te lu nfiernu. Tie ci sinti?

  • Chieu suntu l’anima te Mesciu Giuanne e aggiu inutu quai pe’ lu pattu ca firmai cu ddhru menzu timoniu te Mefistofele tanti anni arretu. Mo’ tie, ca sinti lu patrunu te casa, ce decidi? Me lassi libberu o me oi pe’ forza allu nfiernu?

  • Se hai firmatu, t’hai futtuti li sordi e m’hai innuta l’anima, tocca bieni allu nfiernu. Nu nc’ete nienzi te fare. L’anima toa ete mia! – rispuse lu patrunu te l’aldilà. Mesciu Giuanne lu cuardàu stortu, pigliau ddhra taula ca ìa scuddhrata te lu segnale ca ticia “nfiernu ìu” e ne la sunàu an capu.

  • Batapaaannn! – fice la capu te Satanussu cu nu rumore te scasciatu ca nu s’ìa mai ntisu suttaterra.

  • Ahhh! Ahiiiii! – schiddhràu lu timoniu ca menzu scemunìu.

 

(continua crai o nu giurnu te quisti quai)

LU SCARPARU TE LU TIAULU di Franco Candido

Cap. XIV (Parte B)

QUANNU MESCIU GIUANNE SE NE SCIU ALLU NFIERNU

    • An posta nu se sbricàne mai caminane! – tisse iddhru a n’anima sperduta ca se itìa tutta sula a mienzu ddhra marmaglia. Quiddhra lu cuardàu e se spustàu lu fazza passare: – Nah! Se ai te pressa, pigliate lu postu miu. – li tisse. – Mena, ca mo’ tocca a mie!

    Mesciu Giuanne passàu annanzi e sciu cu tozza trittu trittu allu purtune te lu nfiernu. A ddhra subbra nc’era scrittu: “Lassati ogni spiranza ui ca trasiti / e li pinsieri te lu munnu bbandunati / a quai nu nc’é postu pe’ li sentimenti / su tutti simili li ricchi e ci nu tene nienti.” Li tiauli ca sta ndhrizzàne le anime nu riuscìane nci criciane ca nc’era quarchetunu ca ulìa se manìcia cu trasa allu nfiernu e lu cuardàra comu sia ca ìane istu nu miraculu. Ceddhri lu fermàu e quannu lu tiaulu portinaru critàu: “Ci ete ca disturba lu timoniu cranne?” cu na uce putente ca facìa trimulare li stantuli te lu purtune, iddhru rispuse cu na uce altrettantu sicura e altisonante. – Chieu suntu l’anima te Mesciu Giuanne. Apritime ca mo me n’aggiu inutu te cuntu miu!

    Quannu ddhru timoniu ntise te ci se trattà, li ziccàu lu trimulizzu, se mise cu le spaddhre an facce allu purtune, cu le razze larghe larghe cu lu tegna cchiù chiusu e critàu ntorna, sperannu ca ìa ntisu fiaccu.

    • Cine? Ci sinti?

    • L’anima te Mesciu Giuanne! Sinti surdu, pe’ casu? Aprime e portame a ddhra patrunuta ca l’aggiu dire chieu na cosa!

    • Uhé! Timoni! Difensori! Chiutu! Chiutatime! Mena! Sunati l’allarme a tutte le crutte e le suttacrutte. Datime na manu! Mena! Sbricatibu! A rriatu Mesciu Giuanne! Sta ne mina lu purtune!

    Tutti li tiauli se misera spìngane te retu allu purtune cu lu tegnane chiusu cunussia mesciu Giuanne ne lu minà cu trasa. Luciferu foi nformatu ca ddhr’anima tantu terribile ìa rriata allu nfiernu cu na presenza e n’imponenza tale ca sta li tia te fare a cchiui te trecentu te li cchiù putenti tiauli battaglieri te l’esercitu nfernale e ca sta minà mazzate a tutti cu la forza e la putenza te nu squatrone te angili mazzieri. Luciferu ribollìu tuttu appena ntise ce sta succetìa. Dintàu russu russu an facce, lu fumu ncignàu li essa te lu nasu, te l’occhi, te le ricche, te tutte le aperture te subbra e de sutta; ncignàu stompa li zocculi, la cuta li girà a tritta e a mancina pe’ la raggia, le ali ddintara do’ lingue te focu serpeggiante cu nu rumore siccu e schioccante comu te frusta; te lu furcune ca tinìa a manu issìane furmini e sachette.

    • Nnnnnoooooooohhhhhhh! – scoppiau alla fine critannu, cu na uce te tronu ca rimbombàu intra tutte le spelonche nfernali. – Nu bete possibile me fazza st’affrontu a casa mia! Taccatilu! Ncatinatilu! Stracinatilu nginucchiuni annanzi a mie!

    • Maestà, – tisse nu timoniu messaggeru, cu le ali asce e stisu an terra cu nu cuarda ddhr’occhi ca minàne focu ìu. – Nu bàstane filu ddhri trecentu timoni guerrieri cu lu fermane. Ci lu zicca? Ci lu pote? Quiddhra ete n’anima mutu putente!

    • Cittu, miserabile! – rispuse iddhru, cu lu coiru ca s’ìa chinu te acquapisuli pe’ la stizza, e li mpizzàu nu cauce. – Aggiu propriu bitire se st’anima tannata ete cchiù putente te trecentu timoni! Aggiu propriu bitire se risiste puru a mie! Ciamu! Initi cu mie! Mo’ li conzu chieu l’osse!

    Luciferu se pprisintàu annanzi allu purtune principale te lu nfiernu cu ddo’ battaglioni te tiauli guerrieri, priparati pe’ la guerra, tutti armati te furcuni e de mazze ferrate, pronti difendane lu re loru, signore te tutti li mali te la terra e de lu suttaterra, te l’antifernu, te lu limmu, te tutti li cerchi e de li gironi nfernali, te lu burratu e de lu puzzu te li gicanti, te lu furnu eternu ca facìa focu e fiamme cu alimenta lu motore te tuttu lu regnu cchiù minatu ca se opponìa all’Onniputente, allu Signore te lu cielu, de la terra e de lu suttaterra, te lu munnu e de l’universu, te lu nfiernu e de lu Paratisu e de tutte le cose e de li esseri viventi e trapassati.

    • Facitime passare! – ordinàu allu timoniu portinaru. – Ogliu propriu biciu se risiste puru a mie! Ogliu biciu propriu quantu ete putente st’anima te Mesciu Giuanne!

    E senza mancu spetta cu se possane llargare, fice ulàre all’aria li tiauli cchiù bicini cu na catapinta e se prisintàu annanzi allu purtune, prontu bessa. A stu puntu, però, Pensaroth, unu te li cchiù famosi timoni consiglieri, se fice largu e lu ziccàu pe’ razzu.

    • Maestà, spetta! Nu bissire tuttu te paru! – li tisse intra la ricchia. – Fane ca te sistema puru a tie ce ficura facimu tutti quanti? Nu bete megliu cu spiamu te lu crattaru, prima? Fane ca te zzica prigionieru? Nui sapimu se nu sta li taune na manu li angili mazzieri? Fane cu cuardu chieu, ca cuntu nienzi rispettu a tie, ca se me zzicca a mie me putiti sempre liberare, ma se te zzicca a tie, ne ricatta tutti!

(continua crai o nu giurnu te quisti quai)

LU SCARPARU TE LU TIAULU di Franco Candido

Cap. XIV (Parte A)

QUANNU MESCIU GIUANNE SE NE SCIU ALLU NFIERNU

Lu saccu sulle spaddhre, tuttu stizzatu, ca nu l’ìane fattu trasire an paratisu, Mesciu Giuanne se ne ciu allu nfiernu bicia addhrai comu l’ìa cumbinare. Caminàu pe’ tutta la matina, senza mai se ferma, fenca rriau a n’incrociu te quattru strate ca lu scuncertara; li segnali nu berane propriu chiari; anzi erane fatti cu cunfunnane le anime cchiù semplici. Su nu palu nc’erane quattru taule ca segnàne aure e tante strate diverse; sulla taula te mancina nc’era scrittu: “nfiernu, te quai”; sulla taula te tritta nc’era scrittu: “nfiernu, te ddhrai”; su quiddhra te subbra, nu picchi cancellata, se itìa la scritta: “nfiernu, te subbra” e sull’urtima se liggìa a stienti: “nfiernu, te sutta”. Mesciu Giuanne se crattàu la capu senza ne capisca nienzi; poi, itte n’anima chiu sperduta te iddhru e la dimmannau:

  • Sienti, bellu giovane, – li tisse – chieu aggiu scire allu nfiernu, ma comu aggiu fare ndinu la strata?

Ddhr’anima persa, sempre cuardannu all’aria comu nu fissatu, rispuse cu n’indovinellu ca lu lassàu a ucca aperta.

  • Pe’ mie ai scire alla città tolente. – tisse – Pe’ mie ai scire all’eternu tulore. Pe’ mie ai scire cu la perduta gente!

  • Binitica, quistu! Sta ncignamu propriu bonu! Te capu, quistu stae cchiù persu te mie!

Quardàu bonu e bitte ca allu nfiernu te subbra se salìa su n’arulu autu autu, ca nu se itìa la fine, cu na scala te corda, china te chioi.

  • Uhm! – pinsàu. – lu nfiernu te subbra nu me conviene, filu!

Allu “nfiernu te quai” e allu “nfiernu te ddhrai” se cia cu ddo’ strate tritte e longhe ca nu tinìane fine e chine te petre fumanti ca ogni fiata ca tuppai te inìa cu castimi pe’ comu bruciàne.

  • No, no! – fice lu Mesciu. – Ìa béssire fessa pigliu ddhre strate!

  • Sullu segnale te lu “nfiernu te sutta” se ccorse ca nc’era na correzione; “te sutta” stìa menzu cancellatu cu na ricia te craune e quarchetunu ìa scrittu “ìu”.

  • Uhm! – pinsàu. – “Nfiernu ìu!” Forsi ca lu caputiaulu se troa a quai. Ete megliu pigliu sta strata e già ca stau, mo’ me pigliu puru sta taula cu sta scritta, ca me pare bella pisante, ci sape se nu me pote servire?

Allu “nfiernu ìu!” se scinnìa te na scala, scitta e scura, ca fitìa te nzurfu. Se ricurdàu ca quannu lu tiaulu se prisintàu li futta l’anima, nci foi prima nu scoppiu e poi nu cranne fumu e nu fiezzu fastidiusu te nzurfu e putìa éssire ca inìa propriu te ddhrai. Mesciu Giuanne ncignàu a scinnire ddhre scale cunsumate te seculi e seculi te passaggi te anime disperate e a nu certu puntu se ccorse ca nu stìa filu sulu; cintinare te anime aspiranti tannati caminàne te nanzi a iddhru ttaccate una l’aura cu catine te fierru doppiu e bruciante e se iddhru le scustà, ziccannule pe’ razzu, quiddhre mancu se utàne cu se lamentane, tantu sapìane ca la sorte loru era senza spiranza.

  • Sta bau bonu! – tisse iddhru suttauce. – Te quai a béssire pe’ forza la strata giusta!

L’anima te Mesciu Giuanne se liticàu sulamente cu li tiauli persecutori ca ulìane lu ndilessane cu nu scuriciatu mentre scinnìa ddhre scale chine te miserabili.

  • Statte allu postu tou! – critàne quiddhri. – Ete inutile superi la fila! Tantu tutti a ddhrai iti scire! Cchiui te lu nfiernu nu bu tocca! – ma iddhru ca tinìa speranza cu nu nci acia filu allu nfiernu, rispunnìa cu nu certuché te imponenza.

  • Nu te permettere me tocchi ca ancora nu aggiu filu trasutu allu nfiernu! Nu poi scire contru la legge te Diu!

Ddhri tiauli se la ritìane pe’ nu picchi e lu minacciàne ntorna, ma appena sintìane la parola “Diu” se fermàne, ncignàne tremulane e nu lu tuccàne filu. Poi, dopu tantu tiempu e tante migliare te scaluni, rriau comu sia intra na crutta tantu cranne e scunfunnata ca nu se itìa né cielu, né terra, tantu era scura e china te fumi nfitisciuti. nc’era comu sia nu fiume te lava ribollente e nu ponte te taule nchiuate alla bona ca putìa passare sulamente n’anima alla fiata, sempre ca nu li inìa bruttu e catìa intra ddhru fiume ardente.

(continua crai o nu giurnu te quisti quai)

LU SCARPARU TE LU TIAULU di Franco Candido

Cap. XIII (Parte F)

QUANNU MESCIU GIUANNE SE PRISINTAU A SAN PIETRU

  • Largu! Largu! Facitime passare! – critàu respirannu a ucca aperta, cu lu fiatu ca li mancà, lu core ca li zumpà an piettu, ansimannu, priticannu, castimannu. Ncignàu spinga li cchiù bicini, cu nturtiglia cauci a ci lu zziccà, cu décia scaffuni, cu l’occhi te fore, niuru an facce pe’ li corpi ca l’ìane tati. – Non é veru ca suntu santu! Non é veru! – e se mise a critare cu ferma li fedeli, ma quiddhri nu lu sintìane mancu, tantu era lu parapiglia ca s’ìa scatinatu intra la chiesia.

  • Lu pilu te lu santu! Lu pilu! Lu pilu! Piiatilu! Fermatilu!

Tutti ulìane lu pilu te lu santu e la ricchezza promessa e tutti se minàne subbra te iddhru cu se la conquistane. Ci lu tirà, ci lu spingìa, ci li strazzà la tunica, ci li tirà lu curdune, ci li tirà le ricche, ci li mustazzi, ci riuscìa se conquista lu desideratu pilu. – Ecculu! Lu tengu! Eccu lu pilu te lu santu! – crità ci riuscìa ne li strappa nu ciuffu e tutti l’auri, nvidiosi, sintìane cussine e cchiui se minàne subbra lu preite martoriatu ca nu riuscìa cchiui mancu cu parla, ca li mancà lu rifiatu.

  • Ahia! Ahi! Lassatime! Lassatime, pe’ amore te Diu! Ve li dau ieu li pili! Ve li dau ieu! – ma ceddhri lu sintìa, se minàne su ddhra santa barba cu na raggia ndiaulata e se ne tisputàne li pili unu l’auru, cercannu a ogni motu se li strappane te manu, comu sia ca la ricchezza promessa s’ìa concetrata su ogni pilu te ddhra barba menza bianca e menza niura, ca s’ìa ormai tinta te sangu pe’ le piaghe ca l’ìane fatte a furia li strappàne li pili.

Frate Briziu li cuardà e se la ritìa. – Ehi, fessa! – ticìa. – Nu mai fattu mazziciare? Nu t’ha piaciutu cu li faci mbriacare? E mo tienitela la santità! E mo’ cuntannela la “veritàs” a sti ndiavolati!

A furia lu spingane e cu li téciane mazzate cu li tirane li pili, lu poru preite gricu, la facce na maschera te sangu, l’ìane rriatu a mera la porta d’entrata te la chiesia, ma nu lu lassàne filu cire, ca ancora na bona parte te la gente nu s’ìa pigliatu lu pilu te lu santu e muti lu reclamàne critannu e spingennu quiddhri ca stìane te nanzi, puru ca ormai te barba nu n’ìa rimasta cchiui. Quarchetunu cchiù debule te l’auri tuppàu e catìu e li scappàu la manica te la tunica ca tinìa fermu lu poru martire. Lu papàs se itte libberu pe’ n’attimu e senza decia tiempu a ceddhri cu lu zicca ntorna, tese nu sartu cu le urtime forze ca l’ìane rimaste e se ne issìu te la porta, all’aria aperta. Comu se itte a ddhra fore, itte la luce, se itte libberu te ddhra marmaglia ca l’ìa struncunisciatu bonu bonu e, senza mancu se gira arretu cu cuarda ci nc’era, se mise a fucire comu sia ca sta lu sicutà lu tiaulu, se ne ciu te lu paise e nu se fice bitire cchiui. Poi, quarche giurnu dopu, turnau Frate Briziu e siccomu a ddhru paise nu nc’era cchiui nuddhru preite, li ficera festa cu tutti li onori e te tannu in poi le cose se misira a postu.

  • Mo’, caru San Pietru, hai capitu comu scera li fatti? Aggiu fattu bonu o none cu lu fazzu ddintare Avvocatu te lu tiaulu?

  • None! Ce dici armenu? Ca n’auru picchi l’ìane cissu ddhru cristianu!

  • Ma pe’ mie s’ane salvati tanti monici!

  • Già! E l’hai fatti dintare avvocati te lu tiaulu! None! Nu nc’ete nienzi te fare! Pe’ tie an Paratisu nu nc’ete postu! Atine allu nfiernu ca Luciferu sta te spetta. Tutti e ddoi faciti na bella pariglia!

Mesciu Giuanne, allora, capìu ca San Pietru sta dicìa teveru e ca cu trasa an Paratisu, ìa scire prima allu nfiernu cu strazza lu pattu cu lu tiaulu ca ìa fattu tanti anni prima. Cussine, cuardàu San Pietru trittu trittu intra l’occhi e minacciàu puru iddhru.

  • Va bene! Chieu me n’au! Ma tie statte attentu, però, ca se me cappi sutta…!

(continua crai o nu giurnu te quisti quai)

LU SCARPARU TE LU TIAULU di Franco Candido

Cap. XIII (Parte E)

QUANNU MESCIU GIUANNE SE PRISINTAU A SAN PIETRU

 

Quiddhru pigliau la buttiglia te mieru e ne la scasciàu an capu critannu. – Sacrilegiu! Sacrilegiu! Ha azzatu le mani a nu prete te lu Signore. Zziccatilu! Facitilu novu! – E li paisani, senza mancu pensane a quiddhru ca ìa successu, ncignara cu lu spingane, cu li deciane quarche scaffune sulla cuteddhra, cu li mpizzane cauci te nanzi e de retu. Insomma, Frate Briziu tuccàu se ne scappa ca te l’ìane struncunisciatu bonu bonu.

Quannu turnàu allu cumentu, tuttu nirvicatu e chinu te sangu, la tunica strazzata, lu curdune nturcigliatu an coddhru, cchiù mortu ca ìu, inne me troa uzzi uzzi.

  • Tenivì ragione tie! Lu mundu non é pe’ nienzi rose e fiuri. Vogliu me pigliu lu quintu annu cu capiscu lu bonu e lu fiaccu te la vita. Vogliu diventu “avvocatu te lu diavulu” e cu me spratticu.

  • Finalmente hai misu sensu! Mo’ iti ca nu te piglia ceddhri cchiui a mazzate!

Dopu n’annu auru te studiu, Frate Briziu turnau a Calimera cu la barba longa e n’aria cchiù saputa, ma ceddhri lu putìa canuscire pe’ quantu ìa cangiatu. Ciu ntorna a missa e bitte ca le cose nu ìane cangiate pe’ nienzi; mbriachi l’ìa lassati e mbriachi li truau. Pe’ l’occasione, però, s’ìa istutu te riccu mercante e tutti lu cuardàne cu nu certuché te rispettu. Cussì, quannu lu prete gricu sta spiccià l’omelia, iddhru salìu sullu pulpitu senza se fazza bitire, e appena quiddhru critàu: – In vino veritas! In vino veritas! – iddhru se minàu e li tiràu nu pilu te la barba soa, ca li rià alla panza. – Ahi! – scamàu quiddhru senza capisca.

  • Ecculu! Ecculu! Lu pilu te lu santu! – critàu Frate Briziu azzannu lu razzu all’aria tuttu priciatu. – Me fice la crazia! Me fice ddiventare riccu!

Li cristiani se cuardàra unu l’auru senza capiscane mutu. Itìane la manu all’aria te Frate Briziu ca muscià lu pilu te Santu Evangelos Papàs, ma te lu largu nu bitìane propriu nienzi.

  • Lu pilu te lu santu! – critàu ntorna iddhru, poi se minàu e brazzàu lu preite gricu, sempre critannu. – Ete santu! Ete santu!

A ddhru puntu tutti li cristiani ncignara critane: – Ete santu! Lu Papàs ete santu! – e tutti ncignara li battàne le manu e cu lu nvocane. Iddhru, tuttu priciatu pe’ sti festeggiamenti, unìu le do manu e bazzàu le razze all’aria cu saluta tutti; poi, ncignàu dècia benedizioni a tuttu lu populu facennu segnu cu tre ticite azzate, a tritta, a mancina, subbra e sutta, cu se fazzane tutti la cruce, ma quiddhri se misera a critare: – Lu pilu te lu santu! Pigliamune nu pilu te lu santu! Diventamu ricchi puru nui! Lu pilu! Lu pilu!

Li cchiù fanatici salera le scale te lu pulpitu e se nginucchiara pe’ na benedizione cchiù forte; lu Papàs li fice lu segnu sulla frunte, ma unu te quiddhri, mentre sta scia se azza, tese nu scattu e li strappàu nu pilu te la barba e ncignau crita: – Lu tengu! Lu tengu! Eccu lu pilu te lu santu! Diventu riccu! Diventu riccu! – e ncignàu lu moscia a tutti. L’auri fedeli ca ìane saluti sullu pulpitu, però, se ntisira pigliati pe’ fessa e senza déciane tiempu allu papàs cu se scunna la facce cu le manu, se minara subbra te iddhru e ncignara li tiràne li pili te la barba a unu a unu.

  • Ahi! Ahia! crità quiddhru. – Faciti chianu! Li pili vuliti? Ve li dau ieu! Ciati chianu! – ma ci li calmà? Li fedeli cchiù fanatici s’ìane scatinati alla conquista te lu pilu te lu santu e manu a manu ca se pigliàne lu pilu se ne scinniane te lu pulpitu cu lu pilu tisu, tutti priciati, fazzane postu all’auri ca spingiane cu sàgliane se pìgliane la reliquia loru.

  • Ahia! Ahia! – crità lu papàs. – Fermi! Sta me cititi! – ma ceddhri lu sintìa. Frate Briziu itte ca nu nc’era postu cchiui mancu cu respira e se ne scise te lu pulpitu ca s’ìa misu a traballare, tantu era lu pisu te li cristiani ca ìane saluti e ca se spingiane unu l’auru se pigliane lu pilu te lu santu. A nu certu puntu, quarchetunu spinse cchiù forte e lu pulpitu se scasciàu. Evangelos Papàs ccappàu te sutta e subbra iddhru catera nu furmine te fedeli nferociti ca ulìane li pili te la barba soa. Lu poru preite cercàu se azza e cu se fazza largu a mienzu a tutta ddhra marmaglia, ma l’auri cristiani ca stiane sutta allu pulpitu e ca nu ìane riusciti sàgliane, ìttira la reliquia icina e insieme a iddhra puru li miraculi e la possibile ricchezza, e se minara sullu papàs gricu senza mancu li téciane tiempu cu rispira. Però, nu picchi pe’ la catuta te lu pulpitu, nu picchi pe’ la menza buttiglia te mieru ca s’ìa calata cu pretica megliu, lu papàs tuppàu a quarchetunu e catìu.

 

(continua crai o nu giurnu te quisti quai)

LU SCARPARU TE LU TIAULU di Franco Candido

Cap. XIII (Parte D)

QUANNU MESCIU GIUANNE SE PRISINTAU A SAN PIETRU

  • Insomma, – continuau lu mesciu – comu rriau a Calimera, na tuminica, itte ca alla chiazza nu nc’era mancu n’anima. Le campane sta sunàne missa pe’ l’urtima fiata.

  • Tici ca aune ragione? – pinsàu. – Tici ca hane ciuti teveru tutti a missa? Stu preite ca ticune deve essere teveru trittu.

Te lu largu, itte nu ecchiarieddhru ca sta se mmaniscià cu trasa alla chiesia prima spicciane l’urtimi rintocchi.

  • Ehi, fratello! – Li critàu. – Dove sono i tuoi consimili, che non veggo niuna anima in codesto luogo?

  • Ce voi signuria? Nu viti ca sta vau alla chiesa? Ce cumandi?

  • Dite fratello, è vero che in codesto paese abita un prete tanto straordinario che tutti gli vogliono bene?

  • Sissignore! Evangelos Papàs se chiama e ci ne lu tocca lu ndilissamu a sangu! Veni, veni cu mmie ca viti cu l’occhi toi e tanti cu le mani. Veni e viti quanta gente vae lu senta priticare.

  • Frate Briziu trasìu intra ddhra chiesia china china te cristiani ca nu nci caccià cchiui mancu na spingula, ma a stienti ìa riuscitu se fazza nu picchi te postu, ca se mise te pressa le manu sulle ricchie cu nu senta ce dicìa lu preite te lu pulpitu.

  • Eh! – fice San Pietru. – e ce dicìa mai?

  • Ce dicìa? Mo’ te ticu chieu! Per esempiu, se ìa parlare te la Trinità, facìa nu ragionamentu tantu longu e nturtigliatu a gnommaru ca, alla fine, cu se nessa te li nuti ca ìa taccati allu filu te lu discorsu, sicutà cu pretica te cose ca nu stìane né an cielu né an terra, ma ca an conclusione lu purtàne trittu trittu all’interesse sou, ca inìa prima te tuttu, e cussì te la trinità cia spiccià alla carità; te la carità se ne issìa cu la questione te la verità e, siccomu nu sapìa comu ìa concludere lu discorsu, se ne issìa critannu: “In vino veritas! In vino veritas!” e crità sta “veritas” cu na uce ca parìa nu tronu tantu rimbombante ca facia trémane puru li scanni te la chiesia.

  • Possibile?

  • Sineee! Li cristiani se cuardàne unu l’auru senza capiscane nienzi, ma stu discorsu li piacìa percé cu sta storia te la “veritas”, prima se cunfessane, se putìane mbriacare cu quarche litru te mieru ca, secondu le “verità” te lu preite, quantu cchiù mieru se bbìane menu bucìe ticìane a rretu lu confessionile e putìane cuntare tutti li piccati loru, nella “piena veritas”, comu megliu ulìane senza se lurdane l’anima. Alli cristiani nu li parìa veru ca se putìane nquazzare te mieru senza fazzane piccatu e anzi ìane capitu ca cussì facennu ìane n’assoluzione cchiù frisca e scucitata e perciò, cu l’aggiane cchiù cranne ancora, li purtàne na buttiglia puru allu preite ca l’ìa dare l’assoluzione. E cussì cunfissati e cunfissore facìane ogni giurnu festa cranne. E ce bissìa te la ucca te dhri cristiani, poi, nu te ticu cu la lingua spranta e lu cervieddhru stunatu te tanti mienzi quinti te niurumaru.

  • Ah, eccu! Moi sta capiscu! Allora, tie an posta te n’hai inutu an Paratisu cu ddhru buttiglione te mieru? Cu dimostri ca tici sempre la verità?

  • Beh, San Pietru miu, sai comu ete no? Fane ca dentu santu puru chieu, nu imu festeggiare? E ce festa ete se nu ne bimu nu picchi te vin santu?

  • E ce boi te mbriachi puru a quai? – fice San pietru largannu le razze spacinziatu.

  • None, ce centra? – rispuse lu Mesciu cu lu tranquillizza. – Cu tutti li Santi ca nc’ete an paratisu, si e no li tocca nu mienzu quintu pitunu. Comu facune se mbriacane?

  • Va bene, lassamu perdire. Tantu, tie santu quannu dienti? Timme chiuttostu te dhri preiti ca hai ruinati.

  • Tie nu te preoccupare pe’mie ca la santità nu se pote negare a ceddhri! Armenu, cussì se dice no?

  • Va bene, lassamu perdire! Timme cchiù tostu te Frate Briziu. Comu fose ca lu struncunisciara?

Mesciu Giuanne cutulau la capu te tritta a mancina scunsulatu.

  • Ca se quiddhru nu se fice li fatti soi!

  • Frate Briziu ìa rimastu senza parole te fronte a st’omelia, ma quannu itte ca lu preite pigliau na buttiglia te mieru e ncignau a bire sullu pulpitu cu decia l’esempiu, nu nci itte cchiui e cuminciàu a critare: – Eresia! Eresia! La chiesa non è postu pe’ bacordi! Vegognative! Cercati perdonu a Diu! Pentitive! Pentitive! – e cussì facennu ncignàu spinga li cristiani te na parte all’aura senza ritegnu; a ci li tirà nu razzu, a ci lu ziccà pe’ piettu, a ci li crità intra le ricchie, cu l’occhi te fore, russu russu an facce, animatu te santa passione pe’ la missione ca ìa purtare sulla terra, friscu friscu te stutiu te tutte dhre cose te lu Signore ca s’ia mparate. Nu te ticu ce successe intra la chiesia. Lu prete gricu mpizzicàu! Fra lu mieru ca s’ia biutu e le accuse te Frate Briziu ncignau cu crita comu li pacci: “Ci sinti tie ca disturbi la missa te li cristiani? Come te permetti tie cu faci peccatu contru la cungreca e la confraternita te sta’ cristiana assemblea?”

Ma Frate Briziu nu li rispuse mancu.

  • Scindi te ddhrai! – li critàu. – Te fazzu vitere ieu la “veritas!” – E senza mancu spetta ‘na risposta ncignau saglia li scaluni te lu pulpitu a ddoi a ddoi.

  • Castimatore! – li critàu e quannu li inne a tiru, lu pigliau pe’ razzu e ncignàu lu tira abbasciu critannu comu li pacci.

  • Scomunicatu! Mbriacune! Scindi te lu pulpitu te San Pietru! Péntite! Péntite!

 

(continua crai o nu giurnu te quisti quai)

LU SCARPARU TE LU TIAULU di Franco Candido

Cap. XIII (Parte C)

QUANNU MESCIU GIUANNE SE PRISINTAU A SAN PIETRU

  • Chieu li facìa struncuniciare? Ca se quiddhri se le cercàne le mazzate! E pe’ quantu riguarda lu tiaulu, chieu nu li consegnà propriu nienzi. Erane iddhri ca nu berane capaci la difennane, l’anima loru! Ca lu tiaulu face lu mestiere sou se ae tentannu li cristiani. Se poi quiddhri ccàppane… Sai comu se tice, no? Ci ete fessa se stecia a casa soa!

  • Ca… ngià! Hai ragione! Erane propriu fessi baciane preticane la parola te lu Signore intra le città nfestate te li tiauli! Ci era ca li mannà? Ci era se nu tie? E sai percène? Ca tie, e nu poi tire none, ca nui an Paratisu, sapimu sempre tuttu, tie tinii nu pattu cu lu tiaulu. Ce t’ha datu nu sacciu, ncora l’aggiu scoprire, ma prima o poi…

  • Te ticu na cosa, San Pietru. Mo’ te cuntu comu hane ciuti li fatti, ma poi se aggiu ragione me l’hai dare, se no me ne faci cire te capu! – tisse spacinziatu lu Mesciu nosciu.

  • Va bene, sintimu ce faetti, allora!

Mesciu Giuanne li fice segnu cu la manu cu se setta, ca lu cuntu era longu.

  • Quannu aggiu ddintatu Priore te lu Seminariu – tisse – m’aggiu pinsatu ca quiddhru era na specie te cumentu ca te facìa dintare importante pe’ lu sulu fattu ca eri Priore e perciò m’aggiu ciucati tanti sordi cu lu conzu. Però, me pinsà ca li monici ca issìane te ddhrai nu li pigliàne mai pe’ fessi percè era lu megliu cumentu. Invece, nu sulu li pigliàne pe’ fessi, ma li struncuniciàne puru appena issuti e se ne turnàne sempre cu l’osse rutte. E sai ci li struncunicià? Quarche auru prete ca facia finta ca priticà pe’ lu Signore e, invece, priticà pe’ lu tiaulu.

  • Me paru stranu…! – tisse San Pietru.

  • Eh! Stranu? Sientime bonu! Tie la sai ca, a tiempi antichi, cu dienti prete o monicu, nci ulìane quattru anni te stutiu te le cose te lu Signore e ca cu nu discorsettu finale, a forma te omelìa, ddintài monicu provettu, cu tantu te diploma. Però, cu sai le sule cose te lu Signore nu ha mai bastatu percè se nu sai lu bonu e lu fiaccu te la vita nu capisci mai comu aune le cose intra stu munnu. Se capisce ca l’omu, puru se ete preite, sempre omu resta e ca, ete cosa ca ae cu sé, ete purtatu cu sbaglia. E la superbia te ci ha stutiatu, poi! Nu te ticu! Ci ddintà monicu provettu, quasi sempre, se critìa ca sape già tuttu e se ne scìa girannu a mienzu la gente priticannu la giusta santità e le cose te lu Signore senza piglia nuddhra precauzione. Pe’ la verità, chieu li avvertìa, li ticìa: – Sienti, caru miu! Ete veru, ca ormai hai ddintatu monicu, ca t’hai mparate tante cose bone, ma nu te critire ca hai spicciatu, ca la vita nu bete fatta sempre te rose e fiuri. Tocca te mpari puru le cose fiacche cu capisci quiddhre bone!

  • Nah! Cussì ci ticennu! – critàu San Pietru tuttu russu an facce. – E t’ìane nominatu Priore mo’!

  • Aspetta, prima me ncusi! – fice Mesciu Giuanne cu la santa pacienzia. – Ca le intenzioni mei erane bbone! Perciò allu monicu friscu te nomina, li ticìa: “Pigliate lu quintu annu! Denta Avvocatu te lu tialu! Mpàrate lu bonu e lu fiaccu te la vita, ca scennu annanzi sai ce te po’ servire?”

  • Avvocatu te lu tialu? – tisse San Pietru cu nu filu te uce e cu l’occhi scaranfulati. – Allora aggiu ragione chieu! Eri tìe ca me ruinai tutti li monici!

  • Ma ce hai capitu? Ca se l’Avvocatu te lu tialu serve puru quannu hane nominare “Santa” n’anima bona! Ci megliu te n’avvocatu sape cu troa lu trittu e lu tortu te na cosa? Ci megliu te n’avvocatu sape cu troa lu filu te la matassa te la vita quannu s’ha mbrugliata a nu motu tale ca ci se troa a ddhra mienzu rischia cappa te carciriere a carciratu? Quale megliu scola l’ìa pututa cunsigliare?

  • Ma tie li cunsigliai ddentane avvocati te lu tialu!

  • Ma none! Nu bete cussì comu te pare! Quiddhru ca cappau Frate Briziu, per esempiu, te pote fare capire quantu bene l’aggiu fattu a tutti ddhri cuagnoni! A quiddhru puru li tissi: “Figliu miu, pigliate lu quintu annu! Denta Avvocatu te lu tialu, ca mo’ ci ai pretichi a ddhra fore, se no, rischi predichi allu desertu, ca tie oi lu bene te le anime, ma quiddhre staune bone a casa loru e na fiata ca aune ssaggiatu lu tuce, nu tantu bonu ca lu lassane pe’ lu maru. Quiddhru sai ce fice? Azzau le razze e le manu all’aria, tuttu scandalizzatu e me cuardàu sia ca ìa istu lu timoniu. “Eresia! Eresia!” se mise a critare e, senza mancu me saluta, se mise intra nu saccu ddhre quattru cose ca tinìa, ttaccàu lu saccu a nu bastone, ca se mise sulle spaddhre, e se ne scappàu fucennu e crattannuse comu sia ca tinìa la rugna!

  • E nu bbìa ragione? – critàu San pietru azzannuse te scattu.

  • Ma ce dici armenu? Ce ragione ìa tinire mai? Eh, lu fessa! Ma se ne ccorse, però! Pe’ prima cosa se ne ciu a Calimera ca l’ìane tittu ca addhrai, la tuminica, la gente inchìa la chiesa cchiui te tutti l’auri paisi ca nc’era nu preite gricu tantu trittu, Evangelos Papàs se chiamà, ca quannu priticà ristàne tutti babbati e cu l’ucca aperta. Frate Briziu tinìa te bonu ca cia sempre cu li megliu te iddhru e, se li servìa, li facìa puru le spese, ca ulìa se mpara cose sempre noi.

  • La sapune tutti! – fice San Pietru. – Frate Briziu, prima denta monicu, era già Santu!

(continua crai o nu giurnu te quisti quai)

LU SCARPARU TE LU TIAULU di Franco Candido

Cap. XIII (Parte B)

QUANNU MESCIU GIUANNE SE PRISINTAU A SAN PIETRU

  • Ci ete? – critàu na uce potente, ma educata.

  • Chieu suntu, l’anima te Mesciu Giuanne!

  • Mesciu Giuanne? – rispuse quiddhru mentre apria la porta. – Nu bete possibile tegna stu curaggiu!

  • Quale curaggiu? Ci nu tene nienzi te timire ce curaggiu ha tinire? Ma tie ci sinti?

  • Comu ci sintu? San Pietru suntu, nu sta me canusci?

  • Uhé! San Pietru miu, ce bellezza cu te iciu! Hai istu? Tantu hai fattu ca me n’hai nuttu an Paratisu!

  • An Paratisu? Tie stai rollatu an capu! Quale Paratisu? T’hai scerratu te quannu te ticìa cerchi la crazia te l’anima allu Signore? – San pietru cutulàu la capu a segnu te tiniecu e cercàu cu chiua la porta.

  • Meh! Sine, me ricordu! – se mmanisciàu rispunna Mesciu Giuanne, mintennuse te nanzi cu nu la chiua.

  • Te ricordi ce li cercasti invece te la crazia te l’anima? – tisse lu custode te la Santa porta.

  • Sine! – rispuse iddhru. – Li cercai la crazia cu nci ncoddhrane alla seggia, allu saccu e allu piru! E cu ciò?

  • Comu cu ciò? – fice San Pietru ca sta perdìa la pacienzia.

  • Tuccà te preci, – rispuse iddhru. – ca cu ddhre crazie aggiu struncuniciati tre tiauli te la peciu specie. Quale auru santu an Paratisu ha riuscitu fazza la stessa cosa?

  • Ma comu? Lu tiaulu t’ha pacati belli sordi e tie l’hai innuta l’anima!

  • E ce centra? Se iddhru ha statu tantu fessa me li tecia, chieu nci l’ìa lassare? Tantu fessa me faci? Ca poi cu ddhri sordi aggiu fatte tante opere te bene!

  • Eh! Ma quanti sordi t’hai squaiati a mieru, però! E quanti cristiani hai pigliati pe’ fessa! None! An paratisu nu poi trasire! Nu t’hai cumpurtatu bonu cu le cose te li cristiani!

  • Ma San Pietru, ce dici armenu! Ca chieu aggiu fattu tantu bene!

San Pietru cutulau la capu te dhritta a mancina cu li fazza capire ca nu nc’era nienzi te fare.

  • None, noneee! – tisse cu pigliu risulutu. – Nun bboi capisci ca t’hai compurtatu fiaccu puru cu le cose te lu Signore!

  • Chieu! – fice Mesciu Giuanne scaranfulannu l’occhi fazza bbitire la cchiù cranne meraviglia.

  • Ma ce sta dici? Ca se l’aggiu fatta ogni annu festa cranne alli Santi Martiri cu nu se tica ca allu paise miu simu pitucchiusi! Se nu nc’era chieu, li paisani mei sai ce facìane? Li cattàne ddo cannilotti, o li dumàne ddo’ lucerne, chiamàne na bandiceddhra te quiddhre fiacche, tantu fazzane zimpù, zimpà alla prucissione e beccute e fattu! Ce festa patronale putìa èssire mai quiddhra? Oi me tici tie, senza mancu li corpi secchi?

  • Te criti ce hai fattu! – rispuse San Pietru. – Sempre festa ìa stata!

  • Naaahh! Ma cuarda quistu! Aggiu statu propriu fessa allora! Chieu aggiu cacciati li cchiù belli sordi cu nucu li megliu paramenti, li megliu bandisti, ca alli paisi te nanzi a nui li issìane l’occhi te fore, tantu la festa noscia cia pe’ numinata, e tie nci troi puru te tire!

  • Hii! Ai truannu!

  • Naaahh! Cose te pacci!

  • Eh! Cose te pacci? Emmu béssire nui li pacci te facimu trasire an Paratisu! T’hai scerratu te quannu ulisti a tutti cunti cu ddienti Priore te lu seminariu?

  • Eh, scerratu? Ncora sta pacu le cambiali, pe’ quantu me custàu!

  • Megliu! Cussì te mpari faci lu furbu! Ca poi, ce ni fare bai te mpizzi alle cose te la Chiesia, tie ca a stienti sa tire lu Patrenosciu? Te rendi contu te quanti tanni hai fatti? – lu rimproverau San Pietru cu ddhru tiscitu trittu trittu, mpizzatu a mienzu all’occhi.

  • Ma te ce tanni sta cunti? Ca ddhri monici s’ane fattu lu palazzu nou cu li sordi mei! Ce dici armenu! – rispuse Mesciu Giuanne risentitu, ca se critìa ca ddhra cosa l’ìa fatta bona.

  • Ca… ngià! Secondu tie, però! – li critàu lu santu. – Sai quanti monici hai ruinati cu ddhri cunsigli toi?

  • Chieu? Ruinati? Ca l’aggiu mparati campane! – rispuse Mesciu Giuanne. – Se nu ìa statu pe’ mie sai quanti monici ìane issuti sani sani te lu seminariu senza capiscane nienzi te le cose te la vita?

  • Già! E cu se mparane megliu, li facii struncuniciare prima e li consegnai allu tialu,
    poi, a rischiu se perdane l’anima!

(continua crai o nu giurnu te quisti quai)